به نقل از «ایمنا»

روزی برای سهراب؛ شاعر آب و آینه

تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۳۶۷۷۲

سهراب سپهری شاعری در عصر خود بی نظیر که محبوبیت مردمی را به دنبال تفکر لطیف خود به همراه داشت.

به گزارش خبرنگار ایمنا، نیمه مهرماه سالروز تولد نویسنده، نقاش و شاعر نام‌آشنای کاشانی، «سهراب سپهری» است. پانزدهم مهرماه ۱۳۰۷ سومین فرزند اسدالله سپهری، یکی از وفادارترین شاعران نیمایی معاصر در شهر گل و گلاب کاشان متولد شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سهراب سپهری، هنرمند نام‌آشنای شعر و ادب کاشان است که اشعار و آثار هنری وی نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای بسیاری از علاقه‌مندان به هنر در آن سوی مرزها نیز آشنا است و محبوبیتی ویژه میان مردم دارد.

وی که شاعر، نویسنده و نقاش معاصر کاشانی است، شهرت جهانی دارد و اشعار او به زبان‌های بسیار از جمله انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ترجمه شده است و در بسیاری از دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.

دوران کودکی سهراب سپهری در کاشان سپری شد، او دوره شش ساله ابتدایی را در دبستان خیام این شهر گذراند و پس از آن به خوانسار و سپس برای ادامه تحصیل به تهران سفر کرد.

پدربزرگش میرزا نصرالله‌خان سپهری، نخستین رئیس تلگراف‌خانه کاشان بود. پدر و مادرش سهراب هر دو اهل هنر و شعر بودند.

بیشتر شعرهای سهراب سپهری در قالب نیمایی است. اشعار او دارای تصویرسازی‌هایی بکر و خلاقانه است که ذهن مخاطب را به اعماق طبیعت هدایت می‌کند.

سهراب عادت داشت که به دور از جامعه آثار هنری خود را خلق کند، از این‌رو برای رسیدن به تنهایی‌های خویش «قریه چنار» و کویرهای کاشان را انتخاب کرده بود و در باغی در روستای چنار که هم اکنون مکانی برای بازدید گردشگران است، به خلق آثارش می‌پرداخت.

سهراب دارای نظام فکری مدون بود

سعید ضابطی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: سهراب نخستین شاعر معاصر کشور است که در شعرهایش یک نظام فکری مدون و نقش بسته وجود دارد که همواره به خوانندگانش توصیه می‌کند از لحاظ روحی به دوره‌های کودکی و پاکی و شفافیت این دوران بازگردند و روحیه مهربانی و لطافت را در خود پرورش دهند.

وی می‌افزاید: مرگ رنگ، زندگی خواب‌ها، آوار آفتاب، شرق اندوه، صدای پای آب، مسافر، حجم سبز و ما هیچ ما نگاه در قالب هشت کتاب گردآوری شده و از سروده‌های این شاعر خوش ذوق کاشانی است.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص نوع فرهنگ در اشعار سهراب، تصریح می‌کند: او به فرهنگ مشرق‌زمین علاقه زیادی داشت و به هندوستان، پاکستان، افغانستان، ژاپن و چین سفر می‌کرد، او مدتی در ژاپن زندگی کرد و هنر حکاکی روی چوب را آنجا یاد گرفت.

ضابطی اضافه می‌کند: به مناسبت نود و پنجمین سالروز تولد شاعر و نقاش پرآوازه کاشانی برای نخستین‌بار در کاشان یکی از آثار مشهور سهراب سپهری در سرای عامری‌ها به نمایش درآمد.

وی اظهار می‌کند: این رویداد که با نام اتاق آبی نامگذاری شده است به بهانه نود و پنجمین زادروز سهراب سپهری در سرای عامری‌های کاشان برگزار شد.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان تاکید می‌کند: این اثر سهراب سپهری، سرشار از تصاویر بکر و تازه است که همراه با زبانی نرم، لطیف، پاکیزه و منسجم تصویرسازی می‌کند، از معروف‌ترین شعرهای وی می‌توان به نشانی، صدای پای آب و مسافر اشاره کرد که شعر صدای پای آب یکی از بلندترین شعرهای نو زبان فارسی است.

ضابطی اضافه می‌کند: کریم امامی که از دوستان نزدیک سهراب بود در زمان حیاتش بعضی شعرهای سهراب را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است، سال ۱۳۷۵ ترجمه انگلیسی دو مجموعه صدای پای آب و حجم سبز با ترجمه اسماعیل سلامی و عباس زاهدی توسط انتشارات زبانکده منتشر شد.

وی ادامه می‌دهد: بعدها مترجمان دیگری شعرهای سهراب را به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی و کرواتی ترجمه کردند، سال ۱۳۷۱ شعرهای منتخبی از دو کتاب حجم سبز و شرق اندوه با نام «ما هیچ، ما نگاه» توسط «کلارا خانیس» به زبان اسپانیایی ترجمه شد.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح می‌کند: سال ۱۳۷۵ منتخبی از اشعار سهراب سپهری توسط هنرمند ایرانی جاوید مقدس صدقیانی به زبان ترکی استانبولی ترجمه و از سوی انتشارات YKY در کشور ترکیه منتشر شد، سال ۱۳۹۳ نیز گزیده اشعار سهراب سپهری به نام صدای پای آب توسط ابتهاج نوایی به زبان کروآتی ترجمه و توسط انتشارات پرومته در کرواسی منتشر شد.

ضابطی با اشاره به شهرت جهانی سهراب، می‌گوید: نمونه اشعار وی در نقاشی از دستاوردهای زیبایی شناختی شرق و غرب بهره‌مند شده و در آثارش جلوه‌گر بود.

به گفته وی، آثار نقاشی سهراب رویکرد نوین و متفاوتی داشت، به نحوی که فرم‌های هندسی نخودی و خاکستری رنگش با تمام نقاشان فیگوراتیو همزمانش متفاوت بود.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان در خصوص شیوه هنری سهراب، اظهار می‌کند: نقاشی در اشعار سهراب به شیوه‌ای موجز، نیمه انتزاعی دست یافت که برای بیان مکاشفه‌های شاعرانه وی در طبیعت کویری کارگشا بود، سپهری بیشتر نمایشگاه‌های داخلی آثار نقاشی خود را در «گالری سیحون» برگزار می‌کرد و عادت نداشت که برای روز معرفی در نمایشگاه شرکت کند.

سهراب، شاعری که مرز گمشده در شعر نو را نشان می‌دهد

صائم، شاعر کاشانی و دوست صمیمی سهراب سپهری می‌گوید: این شاعر بزرگ، سبک شعر نو را برای سرودن انتخاب کرده و آوازه آثارش تا سراسر دنیا رفته است.

وی معتقد است سهراب سراینده عاشقانه‌ترین واژه‌ها شاعر لحظه‌های ناب زندگی و سراینده عاشقانه‌ترین واژه‌های پاک است، سپهری شاعری نقاش و احساسی بود و این مسئله موجب شد تا در سن ۲۳ سالگی همزمان با تحصیل، نخستین مجموعه اشعار خود را با عنوان "مرگ رنگ" انتشار دهد.

این شاعر کاشانی تاکید می‌کند: پس از انتشار نخستین مجموعه اشعارش سفرهای خود را به شرق و جنوب شرقی آسیا و اروپا آغاز و با مسافرت به بیش از بیست کشور اقدام به برپایی نمایشگاه‌های نقاشی در این کشورها کرد، دستاورد سهراب از این سفرها که تا اوایل انقلاب اسلامی ادامه داشت آشنایی با شعر معاصر جهان و دیدگاه‌های متفاوت نسبت به زندگی بود.

صائم می‌افزاید: سهراب یکی از ماندگارترین شاعران معاصر است، سراینده‌ای که با ورود در شوریدگی پلکانی شعر معاصر "مرز گمشده" در شعر نو را نشان می‌دهد، به گفته وی، سپهری شاعری است که با انتخاب جنس کلمات موزون و در"صدای پای آب " شعری آهنگین و تغزلی سرود همانند یک معماری بزرگ با هم آمیختگی مابین روح کلمات و نمای بیرونی واژه‌ها، " گل کاشی" را بر" دیوار" اندیشه، نقش گل نیلوفر زد.

وی می‌گوید: نوشته‌های سهراب و زبان و پی ریزی ساختار منسجم کلام در گفت و گوی شعری سهراب از یک سو و هم نمایی و همسان سازی آن با زندگی از سوی دیگر، از ویژگی‌های سترگ شعر این شاعر درد آشناست.

شاعر کاشانی در خصوص نظر دیگر اساتید در مورد شعر سهراب تصریح می‌کند: استاد "محمود ساطع" یکی از دیگر محققان شعر سهراب، با نگاه به نخستین دفتر شهر سهراب در "هشت بهشت " با عنوان مرگ رنگ "، حضور نیما را در اشعار این شاعر حس می‌کند.

وی تاکید می‌کند: به عقیده برخی از شعرا، شاید یکی از بارزترین شاخصه‌های ماندگاری شعر سهراب در میان شاعران و شعرهای معاصر این باشد که میان کلام سخن و زبان او با نوع نگاه و جهان بینی او زندگی و زندگانی چیزی جدا از هم نیست.

صائم می‌گوید: سهراب درطول زندگی کوتاه خود پس از انتشار نخستین مجموعه اشعارش با عنوان "مرگ رنگ" در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی، شروع به انتشار دیگر دفترهای سروده‌های خود از جمله "زندگی خواب‌ها"، "آواز آفتابی"، " شرق اندوه"، " صدای پای آب"، " مسافر"، "حجم سبز" و مجموعه "ما هیچ، ما نگاه" کرد که بعدها این اثار بصورت مجموعه‌ای به نام " هشت بهشت " در سال ۱۳۵۶ منتشر شد.

وی در خصوص نحوه فوت سهراب اینگونه می‌گوید: سهراب سپهری در اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۸، بر اثر ابتلاء به سرطان خون در بیمارستان پارس تهران بستری و پس از مدتی سرانجام در غروب اول اردیبهشت سال ۱۳۵۹ در بیمارستان پارس تهران درگذشت، نخست قرار بود سهراب را طبق وصیت او در روستای "گلستانه" در حومه کاشان دفن کنند، ولی به پیشنهاد یکی از دوستان، او را در صحن شرقی امامزاده سلطانعلی بن محمد باقر (ع) در مشهد اردهال واقع در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان دفن کردند.

صائم تصریح می‌کند: بر روی سنگ مزار سهراب حک شده است " به سراغ من اگر می‌آیید، نرم و آهسته بیایید، تا مبادا ترک بردارد چینی نازک تنهایی من" شعر زیبایی از سهراب است از وی که بر سنگ مزار وی حک شده است، در حالی که ابتدا یک کاشی فیروزه‌ای در محل دفن سهراب سپهری نصب شد، و سپس با حضور خانواده وی سنگ سفید رنگی جایگزین آن گردید که بر روی آن قسمتی از شعر «واحه‌ای در لحظه» از کتاب حجم سبز با خطاطی رضا مافی حکاکی شده بود.

تفکر سهراب برگرفته از ادبیات شرقی است

مصطفی جوادی در خصوص سهراب می‌گوید: سهراب سپهری شاعر نوگرایی که آوازه او در ایران و کشورهای دیگر پیچیده است، تفکر سهراب برگرفته از ادبیات شرقی است که جوانب مختلفی از جمله عرفان و روح شرقی در اشعار سهراب جاری است.

وی بیان می‌کند: سهراب فرزند زمان خویش بود که با مطالعه از زمان خود نیز پیشی گرفته بود ارادت مردم نیز به سهراب به دلیل این بود که وی هم نیاز زمان خویش را شناخت و هم نیاز آینده بشر را درک کرد روح لطیف سهراب همیشه در سیر و سفر بود و آینده‌ای را می‌دید که بسیاری از انسان‌های هم عصر وی مشاهده نمی‌کردند.

جوادی از عناصر دیگر شعر سهراب می‌گوید: سهراب فرهنگ ناب ایرانی و عرفان است که در جای جای شعر وی نمود پیدا می‌کند، در واقع هنجارشکنی است که هنجارهای خوبی را در فرهنگ ادبی ایجاد می‌کند.

وی می‌افزاید: سهراب در جای دیگر با چینش واژگان و با کلماتی که در شعر خود سروده یک فضا و حس دل انگیزی ایجاد کرده که دل خواننده را به سوی خود جذب می‌کند، وی یکی از شاعران وفادار به شعر نیمایی است و یکی از سرآمدان شعر نو محسوب می‌شود.

سمیعی آذر نیز در مورد وی می‌گوید: سرودن اشعار سهراب سپهری به دلیل نوع بیان در اشعار خود محبوبیت خاصی بین جوانان و هنردوستان دارد که می‌توان از آن اشعار به نام سبکی جدید در شعر یاد کرد، یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های شعر سهراب سپهری ایجاد تصویرهای زیبا و دلنشین است، به گونه‌ای که می‌توان اشعار او را تابلویی نقاشی شده از طبیعت دانست.

کد خبر 693748

منبع: ایمنا

کلیدواژه: کاشان شعر و ادبیات شاعران شعر معاصر شعر نو شعر عاشورایی شاعر ایرانی شعر آیینی سهراب سپهری اشعار سهراب سپهری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سهراب سپهری اشعار سهراب صدای پای آب سپهری شاعر شعر سهراب منتشر شد حجم سبز مرگ رنگ شعر نو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۳۶۷۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طرح یک شرکت آمریکایی برای نصب آینه در فضا برای تولید انرژی خورشیدی

ایتنا - یک استارت‌آپ آمریکایی قصد دارد آینه‌های در حال چرخش را در اطراف زمین مستقر کند که قادرند نور خورشید را به نیروگاه‌های خورشیدی بفرستند تا بتوان به کمک آن‌ها انرژی تجدیدپذیر را شب‌هنگام پس از غروب خورشید نیز تولید کرد.
یک استارت‌آپ، که در کالیفرنیا قرار دارد، قصد دارد آینه‌های در حال چرخش را در اطراف زمین مستقر کند که قادرند نور خورشید را به نیروگاه‌های خورشیدی بفرستند تا بتوان به کمک آن‌ها انرژی تجدیدپذیر را شب‌هنگام پس از غروب خورشید نیز تولید کرد. پژوهشگران می‌گویند یک نمونه طرح اولیه ماهواره بازتاب‌دهنده نور ممکن است سال آینده راهی مدار زمین شود.

بن نواک، پایه‌گذار و مدیرعامل «شرکت رفلکت اوربیتال» (Reflet Orbital Company)، اخیرا طرح‌های این شرکت را در نشست بین‌المللی انرژی از فضا معرفی کرده است.

رفلکت اوربیتال، صورتی فلکی متشکل از ۵۷ ماهواره کوچک است که در مدار قطبی هم‌گام با خورشید و در ارتفاع ۶۰۰ کیلومتری به دور زمین می‌چرخند.

مدار قطبی مداری است که ماهواره‌ها در آن از قطبی به قطب دیگر به گرد سیاره ما می‌چرخند. براساس این طرح، ماهواره‌ها همزمان و در زمانی مشخص از روز، بر فراز هر نقطه‌ای از زمین پرواز می‌کنند. این ماهواره‌ها در هر ۲۴ ساعت از هر نقطه ۲ بار می‌گذرند. این ماهواره‌ها ،درمجموع، وقتی انرژی بیشتری نیاز است، ۳۰ دقیقه اضافی نور خورشید را برای نیروگاه‌های برق فراهم می‌کنند.

 
نواک در نشست معرفی این فناوری گفت: «مشکل این است که انرژی خورشیدی زمانی که ما واقعا به آن نیاز داریم در دسترس نیست.»

به گفته او، اگر بتوانیم پیش از طلوع خورشید و پس از غروب آن، مقداری انرژی خورشیدی دریافت کنیم، واقعا عالی خواهد شد، زیرا در این صورت می‌توان با فناوری مبتنی بر بازتابنده این مشکل را حل کرد.

به گفته سازمان بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، هزینه پنل‌های خورشیدی طی ۱۵ سال گذشته ۹۰ درصد کاهش یافته است و کارایی آنها، به کمک پیشرفت‌های فناوری فتوولتائیک، همچنان در حال افزایش است. برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهند که انرژی خورشیدی در حال حاضر ارزان‌ترین انرژی است که تا به حال در دسترس انسان بوده است.

اما ماهیت ناپایدار تولید انرژی خورشیدی مشکلی است که کارشناسان می‌کوشند راهی برای آن بیابند. نیروگاه‌های خورشیدی در روزهای ابری نسبت به زمانی که آسمان صاف است، بهره‌وری کمتری دارند. شب‌هنگام تولید انرژی خورشیدی کاملا متوقف می‌شود. اگرچه سیستم‌های باتری و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند بخشی از این کمبود را جبران کنند، اما در حال حاضر به نیروگاه‌های هسته‌ای و زغال‌سنگ و گاز به‌منزله منبع پشتیبان نیاز است.

به گفته نواک، «تعویض یک درصد اول شبکه انرژی با انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار آسان است، اما جایگزین کردن یک درصد آخر بسیار دشوار است، این همان انرژی است که در روزی که باد نیست و بارانی است به آن نیاز دارید.»

جرم ماهواره‌های رفلکت‌اوربیتال تنها ۱۶ کیلوگرم خواهد بود و آینه‌های مایلاری آن اندازه‌ای حدود ۱۰ متر در ۱۰ متر خواهند داشت. مایلار همان چیزی است که در پتوهای فضایی، عایق‌ها و بسته‌بندی‌ها از آن استفاده می‌شود. آینه‌های این ماهواره‌‌ها به‌شکلی طراحی شده‌اند که نور را در قالب یک پرتو متمرکز می‌کنند. این پرتو بر مبنای تقاضای اپراتورهای مزارع خورشیدی هدایت و متمرکز می‌شود.

 
نواک می‌گوید: «ما می‌خواهیم این کار را تا حد امکان آسان کنیم – مثلا شما وارد یک وب‌سایت شوید، مختصات جی‌پی‌اس خودتان را به ما بگویید. ما بعد از تاریکی، نور خورشید را به شما می‌رسانیم.» به گفته او، این آینه‌ها آلودگی نوری ایجاد نمی‌کنند و اگر شما فرضا حدود ۱۰ کیلومتر از لبه یک مزرعه خورشیدی فاصله داشته باشید، اگر مستقیما به آسمان نگاه کنید، اصلا نوری نخواهید دید، اما اگر به مزرعه خورشیدی نگاه کنید، ممکن است نوعی نور درخشان، شبیه به نور ساختمان‌ را مشاهده کنید.

این شرکت تابستان گذشته، آینه‌ای را روی یک بالون هوای گرم در ارتفاع ۳ کیلومتری بر فراز یک مزرعه خورشیدی آزمایش کرد، که به گفته نواک، توانست «۵۰۰ وات انرژی در هر متر مربع» از پنل خورشیدی تولید کند.

به گفته او، این شرکت نوپا، بودجه پرواز نخستین ماهواره فضایی آزمایشی‌اش در سال آینده را تامین کرده است. برنامه این شرکت، تنها طرح  استقرار آینه در فضا برای تامین انرژی خورشیدی و افزایش کارایی آن نیست، بلکه پیش از این نیز در این زمینه تلاش‌های دیگری کرده است و طرح‌های مختلفی نیز ارائه داده است.

برخی از دانشمندان می‌گویند که بازتابنده‌های در حال گردش ممکن است در آسمان شب آلودگی نوری ایجاد کنند.